Aanklacht tegen Zuid-Koreaanse president: afzetting Yoon Suk-yeol en politieke vooruitzichten 2025

Aanklacht tegen de Zuid-Koreaanse president: afzetting van Yoon Suk-yeol en politieke vooruitzichten voor 2025

Op 3 april 2025 werd een nieuwe belangrijke pagina in de Zuid-Koreaanse politieke geschiedenis geschreven. Het Constitutioneel Hof bevestigde unaniem (8-0) de afzetting van president Yoon Suk-yeol en beëindigde officieel zijn ambtstermijn. Dit besluit maakte een einde aan een reeks onrusten die waren begonnen met de afkondiging van de staat van beleg in december 2024. Als politiek analist zal ik op basis van feiten de ontwikkelingen van deze gebeurtenis, de betekenis ervan en de toekomstige politieke vooruitzichten voor Zuid-Korea gedetailleerd uiteenzetten.

Inhoudsopgave

Achtergrond van de aanklacht: de staat van beleg
Het proces van de aanklacht: het Parlement en het Constitutioneel Hof
Na de afzetting: waarnemend president Han Deok-soo en nieuwe verkiezingen
Juridische gevolgen: beschuldiging van hoogverraad
Politieke vooruitzichten voor 2025

Achtergrond van de aanklacht: de staat van beleg

Alles begon op 3 december 2024 om 22.00 uur toen president Yoon Suk-yeol via een live tv-uitzending de staat van beleg afkondigde. Hij verklaarde dat "communistische krachten uit Noord-Korea en anti-staatskrachten het land bedreigden" en wilde met militaire troepen het Parlement en belangrijke faciliteiten in handen krijgen. Dit was de eerste afkondiging van de staat van beleg sinds mei 1980, 44 jaar geleden, en zorgde voor grote schokken in de Zuid-Koreaanse samenleving. Het Parlement verzette zich echter onmiddellijk en stemde in de vroege ochtend van 4 december met 204 tegen 85 stemmen voor de intrekking van de staat van beleg, waarna het leger zich terugtrok. Op X bereikte de hashtag "#계엄령철회" ( #opheffingstaatvanbeleg) de eerste plaats in de trending topics, wat de nationale woede toonde.

Deze gebeurtenis leidde, samen met de scherpe daling van de populariteit van president Yoon (van meer dan 20% in november 2024 tot minder dan 10% in december), tot discussies over een afzettingsprocedure. Deskundigen bekritiseerden dat de staat van beleg niet voldeed aan de vereisten van artikel 77 van de grondwet voor een "nationale noodsituatie", wat later een belangrijke reden voor de afzetting zou worden.

Het proces van de aanklacht: het Parlement en het Constitutioneel Hof

Na de intrekking van de staat van beleg handelde het Parlement snel:

• 14 december 2024: Het Parlement nam de aanklacht aan (204 voor, 85 tegen, 3 onthoudingen, 8 ongeldige stemmen). Conform artikel 65 van de grondwet werd de president geschorst.
• Januari - maart 2025: Het Constitutioneel Hof hield hoorzittingen. De advocaten van president Yoon beweerden dat het een "noodzakelijke maatregel voor de nationale veiligheid" was, maar het gebrek aan concreet bewijs voor een dreiging ondermijnde hun argumenten.
• 4 april 2025: Het Constitutioneel Hof stemde unaniem voor de afzetting. Het oordeelde dat de staat van beleg in strijd was met de grondwet en de wetgeving.
  Het Constitutioneel Hof concludeerde dat de afkondiging van de staat van beleg de "democratische grondbeginselen" had geschonden. Dit was de tweede afzetting van een president na de afzetting van Park Geun-hye op 10 maart 2017.

Na de afzetting: waarnemend president Han Deok-soo en nieuwe verkiezingen

Met de bevestiging van de afzetting werd Yoon Suk-yeol onmiddellijk uit zijn ambt ontheven en nam premier Han Deok-soo de functie van waarnemend president op zich. Volgens artikel 71 van de grondwet moeten binnen 60 dagen na een vacature van het presidentschap nieuwe presidentsverkiezingen worden gehouden, dus de verkiezingen zullen uiterlijk begin juni 2025 plaatsvinden.

Waarnemender president Han Deok-soo heeft de "stabilisatie van de regering en het herstel van het dagelijks leven" tot zijn voornaamste prioriteit gemaakt en leidt de uitvoerende macht. De belangrijkste politieke partijen zijn reeds begonnen met de voorbereidingen voor de presidentsverkiezingen. De People Power Party is op zoek naar een nieuw leiderschap te midden van interne onrust, terwijl de Democratic Party of Korea onder leiding van Lee Jae-myung zijn verkiezingsstrategieën versterkt.

Juridische gevolgen: beschuldiging van hoogverraad

Naast de afzetting zal voormalig president Yoon Suk-yeol ook strafrechtelijk verantwoordelijk worden gehouden voor de afkondiging van de staat van beleg. Het Openbaar Ministerie is in januari 2025 een onderzoek begonnen naar de beschuldiging van "hoogverraad" (artikel 87 van het Wetboek van Strafrecht), een ernstig misdrijf dat de doodstraf of levenslange gevangenisstraf kan opleveren. De belangrijkste punten zijn:

• Of het bevel tot inzet van het leger kan worden geïnterpreteerd als een "poging tot staatsgreep".
• De schending van de wettelijke procedures (zoals goedkeuring door de ministerraad) bij de afkondiging van de staat van beleg.
  Op X is "윤석열 내란죄" (Yoon Suk-yeol hoogverraad) een heet hangijzer geworden en is er een gedeelde publieke opinie over de vraag of hij strafrechtelijk zal worden vervolgd.

Politieke vooruitzichten voor 2025

De afzetting van Yoon Suk-yeol kondigt grote veranderingen aan in de Zuid-Koreaanse politiek:

• Presidentsverkiezingen: De presidentsverkiezingen in juni zullen naar verwachting een hevige strijd worden tussen de conservatieven en de progressieven. Voor de People Power Party is het herstel van het vertrouwen cruciaal, terwijl de Democratic Party of Korea een meerderheid moet zien te behalen.
• Stabilisatie van de regering: Onder de leiding van waarnemend president Han Deok-soo zijn economisch herstel en buitenlands beleid (met name de betrekkingen met Noord-Amerika) de belangrijkste prioriteiten.
• Vertrouwen van de bevolking: De herhaalde afzettingsprocedures kunnen leiden tot een toenemend wantrouwen in de politiek.
  2025 zal een jaar zijn waarin de veerkracht en de richting van de Zuid-Koreaanse democratie op de proef worden gesteld. Raadpleeg het Constitutioneel Hof of de belangrijkste media voor meer informatie.